top of page

Gady-Reptilia / Płazy-Amphibia

Gady (reptilia, od łac. repto – czołgać się).
Liczbę gatunków gadów żyjących współcześnie szacuje się na ponad 10 tys. i zalicza do czterech rzędów:
Gady są w pełni przystosowane do życia na lądzie. Składają jaja na lądzie, oddychają płucami, a ich skóra nie przepuszcza wody, jest pokryta w części lub w całości łuskami naskórkowymi lub tarczkami. Gady mają wewnętrzne zapłodnienie i wykształcają błony płodowe.  Są to zwierzęta zmiennocieplne, nie mają możliwości termoregulacji.
 
Płazy, to zwierzęta żyjące zarówno na lądzie, jak i w wodzie, ale muszą składać jaja w wodzie. Niektóre żaby żyją czasami na lądzie. Wszystkie trujące płazy wykorzystują swoje toksyny do samoobrony, a nie do łapania zdobyczy. Płazy występują na całym świecie, z wyjątkiem obszarów polarnych Antarktydy i Grenlandii, a najczęściej spotykane są w krajach neotropikalnych. Zamieszkują różne ekostrefy, od lasów deszczowych po pustynie. Charakteryzują się różnorodnością historii życia i strategii reprodukcyjnych, które pasują do prawie wszystkich ekoregionów, a jednak wiele szczegółów biologii płazów wciąż nam umyka. Nowe gatunki nadal są odkrywane zarówno w odległych, jak i czasami zaskakująco dostępnych miejscach (np. nowa żaba lamparcia odkryta w Nowym Jorku w 2012 roku). Analizując odkryte ostatnimi laty gatunki można zobaczyć, że średnia roczna w ostatniej dekadzie to ponad 160 nowych gatunków płazów! Dzięki rosnącej wiedzy i odkryciu nowych gatunków płazów jednocześnie stajemy w obliczu szybkiego spadku liczby gatunków płazów na całym świecie. Jest to głęboko niepokojący paradoks.
Płazy są organizmami zmiennocieplnymi, regulując swoją temperaturę ciała zachowaniem, ponieważ ich temperatura ciała zależy od otoczenia. Wiele gatunków płazów może funkcjonować w bardzo niskich temperaturach, a niektóre mają we krwi specyficzne białka, które pomagają im przetrwać okresy zamarzania (np. Rana sylvatica). Płazy mają miękką, niełuszczącą się, przepuszczalną skórę o wielu właściwościach gruczołowych, które dopiero zaczynamy odkrywać. Ich skóra jest chroniona warstwą śluzu, który pomaga im również wchłaniać sygnały środowiskowe i tlen. W rzeczywistości najbardziej zwodnicza rodzina salamandr, Plethodontidae, jest całkowicie pozbawiona płuc i wykorzystuje powierzchnię skóry do oddychania. Gruczoły skórne płazów również produkują toksyny, niektóre w dawkach śmiertelnych dla innych kręgowców, zwłaszcza dla potencjalnych drapieżników. Badanie właściwości przeciwdrobnoustrojowych gruczołów skórnych płazów jest obszarem obiecującym dla zastosowań medycznych i farmaceutycznych.
bottom of page